Rubaszny król Hal (Henryk VIII)

George Bidwell jest mistrzem w tym, co robi. Jeśli jeszcze nie mieliście okazji się o tym przekonać, to marsz do biblioteki po jakąś jego książkę. Napisał ich sporo, przede wszystkim zbeletryzowane biografie postaci związanych z historią Anglii, które stanowią naprawdę fascynującą lekturę. O jednej z nich – biografii królowej Wiktorii – już na tym blogu pisałam. Tym razem, na kolejnej fali zainteresowania dynastią Tudorów, przeczytałam biografię króla Henryka VIII. Był to doskonały wybór, ponieważ lektura tej książki usystematyzowała nieco moją wiedzę opartą jednak głównie na książkach fabularnych (i serialu), których twórcy często naginali fakty historyczne do swojej wizji literackiej. Tu mamy rzetelne fakty, ale podane w taki sposób, że ani przez chwilę nie nudzą, wręcz przeciwnie!

Książka nie skupia się na jakimś szczególnym elemencie życiorysu Henryka – zaczyna się od krótkiego wspomnienia dzieciństwa jego oraz jego pierwszej żony, Katarzyny Aragońskiej (w przypadku Henryka retrospekcja sięga czasów wojny domowej, w wyniku której Tudorowie sięgnęli po koronę). Później śledzimy dokładnie rozwój wydarzeń, nie tylko tych związanych z życiem małżeńskim Henryka, ale także jego polityki i osiągnięć. Dla mnie był to jeden z najciekawszych aspektów książki: okazuje się, że Henryk VIII był władcą nowoczesnym jak na swoje czasy, a do tego dzisiaj powiedzielibyśmy, że miał dryg do PR-u. Roztaczając przed poddanymi swoje bogactwa, przedstawiając się jako władca silny i niezależny, budował w nich poczucie własnej tożsamości narodowej, dumy ze swego króla. „Wielka ludzka społeczność jest dumna ze swego suwerena, jego przepychu, sławy, jego świadomości narodowej, jego wspaniałej organizacji, jego osobistej godności, która kazała mu zabronić papieżowi mieszania się do spraw królestwa, dumna z nauki, która rozkwitła za jego panowania dumna z jego wojowniczego ducha, dumna - rzekłszy prawdę – nawet z tych licznych żon, życząc sobie po cichu również mieć więcej urozmaicenia w tym względzie” (s. 286) Jako król dbał nie tylko o przychylność arystokracji, ale rozumiał rolę handlarzy, rzemieślników i żeglarzy w rozbudowie i umacnianiu państwa. Sprzyjał rozwojowi nauki, zapraszał wybitnych myślicieli na obiady i dysputy filozoficzne. Sam miał rozległe zainteresowania i talenty: interesowały go statki, sam nawet zaprojektował nowoczesne modele statków bojowych, które w dużej mierze przyczyniły się do rozwoju siły Anglii na morzu. Doceniał również ciężką pracę: wśród jego doradców po raz pierwszy w historii znalazło się wiele osób nisko urodzonych, które swoje osiągnięcia zawdzięczały własnej ambicji i pracy. Nawet królową mogła zostać kobieta, co prawda pochodząca z rodziny szlacheckiej, ale jednak nie królewskiej.

Ciekawą rzeczą dla mnie było konfrontowanie moich wyobrażeń o poszczególnych osobach, zbudowanych na podstawie wcześniejszych lektur. Okazało się na przykład, że Katarzyna Aragońska – którą do tej pory uważałam za trochę poszkodowaną w całej sytuacji – miała swoje „za uszami” w postaci sprzyjania interesom hiszpańskim na niekorzyść swojego męża i swojej nowej ojczyzny. Tomasz Cromwell jest tu przedstawiony zdecydowanie inaczej niż w książkach Hilary Mantel, ale to oczywiście nie powinno dziwić. W końcu na tym właśnie polega nowatorskość podejścia Mantel, że powszechnie uznawanego za jedną z najmroczniejszych postaci angielskiej historii Cromwella ukazuje z zupełnie innej, bardziej ludzkiej strony. U Bidwella jest on jednak karierowiczem odpowiedzialnym za brutalne i trochę nadgorliwe likwidowanie klasztorów.

Wiele można by jeszcze napisać o samych bohaterach, ale po co się powtarzać, skoro sam George Bidwell zrobił to świetnie? Jego książki to uczta dla czytelnika: barwny język, świetna narracja i dużo, bardzo dużo rzetelnej wiedzy.  Powtórzę raz jeszcze: gorąco polecam tę książkę i w ciemno wszystkie inne książki tego autora!

Tytuł: Rubaszny król Hal

Autor: George Bidwell

Tłumacz: Anna Bidwell

Wydawnictwo: Śląsk

Rok wydania: 1972

Stron: 320